سرور(Server)، کامپیوتر شبکه، برنامه کامپیوتری یا دستگاهی است که درخواست‌های یک کلاینت (خدمات گيرنده از سرور) را پردازش می‌کند. به‌عنوان مثال، در شبکه جهانی وب، وب سرور رایانه‌ای است که از پروتکل اِچ تی تی پی (HTTP) برای ارسال صفحات وب به رایانه مشتری در صورت درخواست مشتری استفاده می‌کند. در حالی که در یک شبکه محلی، یک سرور چاپ، یک یا چند چاپگر را مدیریت می‌کند و فایل‌هایی را که توسط رایانه‌های مشتری برای آن ارسال می‌شود، چاپ می‌کند. اگر برای خرید سرور به‌دنبال کسب اطلاعات تخصصی و بیشتر در مورد سرور، انواع آن و انتخاب درست این تکنولوژی هستید، در این پست همراه ما باشید.
سرور چیست؟
تاریخچه سرورها از سال ۱۹۸۱ تا کنون به ثبت رسیده است. منظور از سرور، سیستم‌هایی است که وظیفه سرویس‌دهی، کنترل، مدیریت و میزبانی سایر سیستم‌ها را به عهده دارند. این سیستم‌ها در واقع کامپیوترهای همیشه روشن و قدرتمند هستند که کاربران در زمان‌های متفاوت، از آن انتظار پاسخ به درخواست‌های خود را دارند و هدف از به‌کارگیری آن، به اشتراک گذاشتن منابع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به کلاینت‌ها است.
سرور ممکن است یک کامپیوتر، یک دستگاه سخت‌افزاری یا یک برنامه‌ی کامپیوتری باشد که، به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شده است تا بتواند داده‌ها و هرگونه اطلاعاتی را به رایانه‌های دیگر یا همان کلاینت‌ها ارسال کند.
در تعریف عامیانه، سرور عبارت است از: یک ابر رایانه که به‌لحاظ سخت افزاری از سیستم‌های معمولی بسیار قدرتمند‌تر است. اینگونه سرورها فضای لازم برای ذخیره اطلاعات وب سایت‌ها و سایر نرم افزارهای تحت وب را فراهم می‌کنند که به آنها وب سرور نیز می‌گویند. بنابراین کاربران قادر خواهند بود همیشه به اطلاعات این سایت‌ها و نرم افزارها دسترسی داشته باشند.
بنابراین سرورها وظیفه انتقال داده از یک کامپیوتر به شبکه جهانی (اینترنت) یا شبکه داخلی را بر عهده دارند لذا همانطور که یک کامپیوتر خانگی که سیستم‌های دیگر به آن متصل هستند و خدمات دریافت می‌کنند، یک سرور است، سیستم‌هایی که تحت شبکه به شما خدمات ارائه می‌دهند، نیز سرور یا سرویس دهنده هستند.
سرورها معمولا در مکانی به نام دیتاسنتر نگهداری می‌شوند. اگر سرور مورد نظر با ابزارهای نرم افزاری خاصی به چند بخش تقسیم شود هر بخش از آن را سرور مجازی می‌گویند. اگر سرور به‌صورت کلی و واحد در اختیار گرفته شود به آن سرور اختصاصی می‌گویند.
سرورها بر اساس کاربرد و شیوه‌های ارائه خدمات در انواع مختلف به بازار عرضه شده‌اند. به هنگام خرید توجه به این دسته‌بندی‌ها راهنمای خوبی برای انتخاب درست شما خواهد بود. در ادامه همراه ما باشید برای بررسی انواع سرور از ابعاد گوناگون:
انواع سرور
سرورها بر اساس اهدافی ( کاربرد و تخصیص منابع) که دنبال می‌کنند انواع مختلفی دارند. در ادامه دسته‌بندی سرورها را با توجه به کاربرد و شیوه‌های تخصیص منابع به‌صورت مختصر بررسی می‌کنیم.
– انواع سرور از لحاظ تخصیص منابع
سرورها از لحاظ کاربرد به چهار دسته تقسیم می‌شوند که نحوه تخصیص منابع آنها، متفاوت است:
۱. سرور فیزیکی
سرور فیزیکی سخت‌افزاری است که می‌توانید آن را لمس و احساس کنید و گاهی bare-metal نیز نامیده می‌شود. سرور فیزیکی تمام سخت‌افزار فیزیکی موجود در کیس را دارا است؛ و معمولاً دارای یک CPU ،RAM و نوعی حافظه داخلی هستند که سیستم عامل در آن لود می‌شود.
۲. سرور مجازی
سرورهای مجازی برگرفته از یک یا چند سرور اختصاصی هستند و توسط نرم افزارهای مجازی‌ساز به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم می‌شوند که هر کدام از بخش‌ها به‌طور مستقل و مجزا به‌همراه سیستم عامل و اپلیکیشن‌های خود اجرا می‌شوند. بنابراین رایانه‌های نرم‌افزاری درون سرورهای فیزیکی هستند که فقط به‌صورت کد وجود دارند. سرور مجازی، حد فاصل بین سرور اشتراکی و سرور اختصاصی است زیرا در این مدل شما به‌صورت مجازی به منابع بیشتری دسترسی دارید. هدف از ارائه سرور مجازی در واقع کاهش هزینه‌ها است.
۳. سرور اشتراکی
این سرورها به‌صورت مشترک در اختیار کاربران قرار می‌گیرند. از معایب سرور اشتراکی می‌توان به محدود بودن منابع و امنیت پایین اشاره کرد. این سرورها برای کسب‌و‌کارهای نوپا و کوچک توصیه می‌شود.
۴. سرور اختصاصی
سرورهای اختصاصی دارای امنیت، سرعت‌بالا، پهنای باند مناسب و دسترسی بالا برای نصب هرگونه نرم‌افزار یا ایجاد تغییرات هستند. کاربران سرورهای اختصاصی در پردازنده، رَم، فضای ذخیره‌سازی و پهنای باند کاملا اختصاصی میزبانی می‌شوند. سرور اختصاصی برای توسعه‌دهندگان وب و اپلیکیشن‌ها توصیه می‌شود.هزینه سرورهای اختصاصی با توجه به نوع سیستم‌عامل، منابع و منطقه جغرافیایی متغیر است.
– انواع سرور از لحاظ کاربرد
سرورها با توجه به کاربرد در۲۰ نوع متفاوت به شرح زیر دسته بندی می‌شوند:
۱. وب سرور (Web Server)
این نوع سرور در راه‌اندازی وب‌سایت‌ها و اشتراک گذاری داده و منابع (هاستینگ) کاربرد دارد. برای انتشار یک وب سایت، نیاز به یک وب سرور استاتیک (Static) یا داینامیک (Dynamic) است.
۲. ایمیل سرور (Mail Server)
کاربرد این سرور پست الکترونیک برای ارسال و دریافت ایمیل است. با نصب نرم‌افزارهای ایمیل مانند Smartermail ، Postfix بر روی سرور می‌توان جهت خدمات ایمیل از آن استفاده کرد. بر روی این سرور سرویس ارسال ایمیل یا Web Mail قرار دارد و تمام پردازش‌های ایمیل بر روی آن صورت می‌گیرد. در بحث ایمیل مارکتینگ از چنین سرورهای برای ارسال ایمیل به کاربران استفاده می‌شود.
۳. دیتا سرور (Data Server)
این نوع سرور اغلب در سازمان‌ها و شرکت‌ها برای دریافت بانک اطلاعاتی، یک نرم‌افزار یا سرویس، استفاده می‌شود. کاربران می‌توانند از طریق بستر اینترنت به دیتابیس سرور وصل شده و از بانک اطلاعاتی داخل این سرور استفاده کنند، در آن اطلاعاتی را ثبت کرده و یا اطلاعاتی را از آن حذف کنند.
۴. اپلیکیشن سرور (Application Server)
نرم افزار مورد استفاده کاربران سرور بر روی این سرور، نصب می‌شود و کاربران می‌توانند از طریق کامپیوترهای خود به آن دسترسی داشته باشند. ویژگی‌های کلیدی این سرور، افزونگی داده‌ها، امنیت داده‌ها، همیشه در دسترس بودن سرور و مدیریت کاربر است.
۵. فایل سرور(File Server)
فایل سرور کامپیوتر یا استوریج دیوایس (Storage Device) یکی از اساسی‌ترین انواع سرورها، برای اشتراک فایل و ثبت کردن فایل‌ها در شبکه است که فایل‌ها را برای مشتریان ذخیره و بازیابی می‌کند. کلاینت‌های این نوع سرور عمدتا رایانه، پرینتر، فکس و یا دستگاه‌های دیگر هستند که می‌توانند به‌طور امن برای به اشتراک گذاری فایل‌ها به سرور متصل شوند.
۶. اف تی پی سرور (FTP Server)
برای انتقال فایل‌ها بین دو کامپیوتر یا سرور روی پروتکل اف تی پی (File Transfer Protocol)، نیاز است تا روی سیستم مبدا یا کلاینت از نرم افزارهای اف تی پی کلاینت، و روی کامپیوتر یا سرور مقصد اف تی پی سرور نصب و راه اندازی شود. این نوع سرور امنیت فایل، کنترل انتقال و سازماندهی فایل‌ها به سرور را فراهم می‌کند.
۷. دی اِن اِس سرور (DNS Server)
سروری است که سرویس و تنظیمات دی ان اس وب سایت‌ها روی آن انجام شده است و Resolve شدن آدرس سرور، IP های مربوط به وب سرور و ایمیل سرور در شبکه اینترنت بر عهده این نوع سرور است.
۸. سرور گیم (Game Server)
این سرور در واقع نوعی از اپلیکیشن سرور است و کاربرد آن فقط برای نصب بازی بر روی سرور است و کاربران متصل به شبکه می‌توانند با برقراری ارتباط با گیم سرور از بازی استفاده کنند.
۹. مِدیا سرور (Media Server)
سرور مدیا برای اشتراک گذاری سرویس‌های چند رسانه‌ای استفاده می‌شود. افراد با اتصال به شبکه و دسترسی به مدیا سرور می‌توانند، بدون دانلود کردن فایل‌های رسانه‌ای محتواهایی چون ویدیو و صوت و … را مشاهده کنند.
۱۰. کلود سرور (Cloud Server)
برای استفاده از کلود سرور باید در یک قسمت، سروری را نصب کنید. سپس از روی بستری مثل اینترنت، این سرورها را به افرادی که نیاز دارند، اجاره دهید. کلود سرور می‌تواند از انواع مختلف سرور باشد اما در هر صورت برای اینکه در بستر اینترنت به آن دسترسی داشته باشید باید یک قسمتی از آن فضا را اجاره کنید و به جای اینکه یک سرور را در سیستم خودتان داشته باشید، خیلی از کارها را روی سیستم ابری یا کلود آن انجام دهید. به همین علت به آن کلود سرور یا سرور ابری می‌گویند.
۱۱. سرور محاسباتی (Computing server)
برای مدیریت بهتر محاسبات زیاد و مختلف برخی از شرکت‌ها یا سازمان‌ها از این سرورها استفاده می‌کنند. در صورت وجود حجم بالایی از محاسبات گاهی لازم است شرکت‌ها یک سرور محاسباتی را اجاره نمایند و کار های محاسباتی خود را بر روی آن انجام دهند.
۱۲. پروکسی سرور (proxy server)
پروکسی سرور به‌عنوان یک رابط بین سرور اصلی و کلاینت است که اطلاعات را از طرفین گرفته و پس از بررسی، به گیرنده ارسال می‌نماید. پروکسی سرورها سطوح مختلفی از عملکرد، امنیت و حریم خصوصی را بسته به نوع مصرف، نیاز و یا خط مشی های سازمان ارائه می دهند. بنابراین یک پروکسی سرور خوب، کاربران را از آسیب‌هایی که در اینترنت وجود دارد، محافظت می‌کند. در ضمن حریم خصوصی را در سطح بسیار بالایی فراهم می کند.
۱۳. استریم سرور(Streaming Server)
سرور لایو، سرور لایو استریم و سرور استریم عباراتی هستند که برای این نوع سرورها استفاده می‌شود. استریم یعنی دریافت و مصرف همزمان محتوا که راه‌حل بسیار خوبی برای کاربرانی است که امکان دانلود فایل‌های چند رسانه‌ای بزرگ را ندارند. در دنیای وب و اینترنت، منظور از استریم کردن، انتقال مداوم و دنباله‌دار محتوا از سمت سرور به دستگاه گیرنده است. مثلاً موزیکی که از اسپاتیفای می‌شنوید یا لایوی که در اینستاگرام می‌بینید، نوعی استریم هستند. برای لایو استریم‌ها از استریم سرورها استفاده می‌شود.
۱۴. تَلنت سرور(Telnet Server)
تلنت یک پروتکل دسترسی از راه دور و مبتنی بر متن است. از این پروتکل برای دسترسی به سایر دستگاه‌ها، از طریق اینترنت استفاده می‌شود. این نوع سرورها بیشتر برای مدیریت از راه دور استفاده می‌شوند، اما گاهی اوقات برای راه‌اندازی اولیه برخی دستگاه‌ها به‌ویژه شبکه‌ها، سخت‌افزارهایی مانند سوئیچ‌ها و اکسس پوینت نیز استفاده می‌شوند.
۱۵. سرور ارتباطی (Communication Server)
این سرور برای فراهم آوردن سرویس‌های ارتباطی استفاده می‌شود. هر کاربر و یا کامپیوتر می‌تواند با اتصال به این سرور با دیگر کاربران در ارتباط باشد و متون و موارد مورد نیاز را به کاربر مقابل خود ارسال کند. در سرور ارتباطی، میزان دسترسی‌ها و ارتباطات هر فرد با افراد دیگر، توسط سرویس‌های امنیتی کنترل می‌شود.
۱۶. فکس سرور(Fax Server)
سرور فکس یک سیستم نرم افزاری است که به رایانه این امکان را می‌دهد تا مانند یک دستگاه فکس استفاده شود و قادر به دریافت، ارسال و توزیع فکس تحت شبکه (اینترنت و اینترانت) باشد. سرور فکس دارای یک مودم فکس و یک رایانه با برنامه فکس است. این نوع سرورها معمولاً در سازمان‌های بزرگ با ايجاد روندهای هوشمند و ديتابيس منجر به کاهش هزينه‌ها و ارائه سرویس‌های الکترونیکی مناسب می‌شوند.
۱۷. لیست سرور(List Server)
این سرور از یک لیست پستی خودکار تشکیل شده است و هر پیامی که به لیست ارسال می‌شود، به‌طور خودکار به همه مشترکین موجود در لیست ارسال می‌شود. پیام‌هایی مانند: اطلاعیه‌هایی در مورد کنفرانس‌ها، سفرها، فرصت‌های شغلی، مقالات جدید، کتاب‌های جدید، درخواست کمک در یافتن منابع، بحث درباره ایده‌های پژوهشی، تئوری عمومی، تبادل اخبار و غیره.
۱۸. نیوز سرور (News Server)
سرورهای خبری یک سیستم رایانه‌ای هستند که برای اشتراک‌گذاری و ارائه اخبار استفاده می‌شوند. ذخیره‌سازی و مسیریابی پیام‌ها و همچنین کنترل دسترسی به گروه‌های خبری در یوزنت (یک شبکه گسترده توزیع شده است که متشکل از هزاران گروه خبری است) را مدیریت می‌کند. این سرور بخش اصلی یوزنت است و مسئولیت مدیریت عملیات‌های مختلف را بر عهده دارد. سرورهای خبری ممکن است به‌عنوان یک سرور خواننده یا یک سرور انتقال دهنده‌ی اخبار و گاهی اوقات هر دو گزینه عمل کنند.
۱۹. پرینت سرور (Print Server)
پرینت سرور دستگاهی است که یک یا چند پرینتر به آن وصل می‌شود و معمولاً وظیفه پرینترها را مدیریت می‌کند. در یک سازمان بزرگ معمولاً پرینترها از طریق سرور در شبکه به اشتراک گذاشته می‌شوند و سایر دستگاه‌ها از طریق سرور به پرینتر وصل شده و از آن استفاده می‌کنند.
۲۰. سرور همکاری (Collaboration Server)
این سرور به کاربران امکان می‌دهد بدون توجه به مکان، از طریق اینترنت یا اینترانت شرکتی و در فضای مجازی با هم کار کنند. هدف این سرور، پشتیبانی از انجام فعالیت‌های مشترک تیمی و کاهش ارتباطات غیر ضروری بین اعضای تیم و افزایش کارایی و بهره‌وری است. به این ترتیب، اعضای یک تیم می‌توانند به‌طور همزمان روی یک پروژه کار کنند و تغییرات سایر کاربران را در زمان واقعی مشاهده کنند. پیش‌تر به این سرور، سرور گروه‌افزار (groupware) گفته می‌شد.
نکات مهم در انتخاب سرور مناسب
با توجه به انواع سرور که در این مقاله اشاره شد، اکنون می‌دانید هر سرور برای چه منظوری استفاده می‌شود و برای کسب و کارتان نیاز به چه سروری دارید. انتخاب یک سرور مناسب، اهمیت بسیار بالایی در کارایی یک سازمان دارد. زیرا یک سرور نامناسب می‌تواند باعث افت شدید سرعت یا در مواقع شدیدتر حتی باعث قطعی سایت به‌صورت موقت یا دائم شود. گاهی خرابی‌های سخت افزاری مانند از کارافتادگی سی پی یو یا هارد دیسک از مضرات همین انتخاب نامناسب است. از طرف دیگر یکی از نکات مهم و موثر در تکنیکال سئو سایت، سرعت وب سایت شما است. مسئله سرعت وب سایت به قدری مهم است که یکی از معیارهای اصلی گوگل برای رتبه دادن به سایت‌ها است. با انتخاب سرور درست و اصولی می‌توانید گام زیربنایی و بزرگی در جهت سئو شدن سایت خود بردارید.
مهمترین فاکتورهای الزامی هنگام تهیه سرور موارد زیر است:
۱. پیکربندی سخت افزاری
۲. زیرساخت شبکه و اینترنت قدرتمند
۳. قابلیت‌های امنیتی و حفاظت از اطلاعات
۴. کاربرد سرور
۵. نیازها
با توجه به موارد بالا در خرید سرور نکات پیش رو را رعایت کنید:
- قبل از انتخاب سرور، ویژگی‌های خاص آن را ارزیابی کنید تا در قبال هزینه پرداختی، سروری مناسب و کاربردی تهیه کنید. انتخاب بهترین سرور برای شما به میزان امنیت یا حریم خصوصی وب‌سایت شما بستگی دارد. اگر سایت شما دارای داده‌های خصوصی است که باید مخفی بماند، مانند اطلاعات شخصی مشتریان، یک سرور اختصاصی انتخاب کنید. اگر در معرض خطر قرار گرفتن اطلاعات و داده‌های ذخیره شده در سرور، چندان اهمیتی ندارد، یک سرور غیر اختصاصی انتخاب کنید. انتخاب این نوع سرور بسیار ارزان‌تر است و نیاز به نیروی انسانی زیادی ندارید.
- بودجه یکی از مهمترین عوامل در انتخاب و خرید سرور است و قبل از اقدام به خرید باید هزینه خود را بدانید. نه بیش از اندازه خرج کنید و نه کمتر از حد لازم. نه آنقدر زیاد هزینه کنید که هیچ بهره ای از آن نبرید چون هیچ‌وقت به آن قابلیت‌ها نیازی پیدا نمی‌کنید و نه آنقدر کم که به هیچ کدام از نیازهای سازمان شما پاسخ داده نشود.
- همه احتمالات را باید برای انتخاب یک سرور مناسب در نظر بگیرید، مثلا اگر فکر می‌کنید در آینده نزدیک به تعداد کلاینت‌های شما در شبکه افزوده خواهد شد، مطمئن شوید که سرور شما امکان افزودن پردازنده‌های اضافه را دارد و به تعداد کافی جای نصب هارد دیسک‌های اضافه و اسلات‌های اضافی را روی خود دارد.
- دید روشنی از کسب و کار خود داشته باشید. و از زوایای مختلف این مسئله را بررسی کنید. با این دید که شما بدانید دقیقا کجا هستید و دقیقا به کجا خواهید رسید، می‌توانید اولین قدم مهم در انتخاب سرور مناسب را بردارید.
- قبل از اقدام به خرید حتما باید در مورد مشخصات سرور تحقیق و مشورت کنید. مانند: منابع سخت افزاری انحصاری، قابلیت افزایش و ارتقا سخت‌افزار سرور، اتصال دائمی به اینترنت، سرعت عملکرد بسیار بالا، قدرت پردازش و قدرت محاسباتی سریع، امنیت بالا، امکان پیاده سازی Raid نرم‌افزاری و سخت‌افزاری.
جمع‌بندی
این روزها بیشتر کسب و کارها برخط (آنلاین) شده‌اند، در نتیجه لزوم یک وب سایت و به‌تبع آن حضور یک سرور ضروری است. در این مقاله سعی کردیم شما را با سرور و انواع آن و نکات مهم در انتخاب یک سرور مناسب آشنا کنیم. در پایان دانستیم که سرعت یک وب سایت چقدر می‌تواند تحت تاثیر مستقیم سرعت سرور شما باشد. این مهم در سئو شدن سایتتان و افزایش ورودی کاملا مؤثر است. توجه به این نکته مهم به سادگی نوید بخش فروش بیشتر برای شما است. شرکت ارمغان اشراق با سال‌ها تجربه در زمینه فروش انواع سرور و تجهیزات مرتبط آماده ارائه خدمات فروش و مشاوره به شما عزیزان است.
